Etkili bir sunum için öneriler

Medya Okulu 2012 – Mobil Teknolojiler ve Medya

Sunum yapmak artık profesyonel iş yaşamının ve eğitimin önemli bir parçası. Dışarıdan kolay gibi gözükse de sunum yapmanın da kendine göre bir takım zorlukları var. İster küçük bir gruba, isterse yüzlerce kişiden oluşan geniş kitlelere yönelik olsun sunum yaparken bazı önemli noktalara dikkat etmek gerekiyor.

Ben de işim gereği zaman zaman sunumlar yapıyorum. Bu sunumlarda beni dinleyenlerin sıkıldığı zamanlar da oluyor, pür dikkat takip ettikleri de. Ayrıca bugüne kadar bir çok kişinin sunumunu dinleme şansım da oldu. Bu deneyimlerimden yola çıkarak bazı notlar aldım, etkili sunum yapmak isteyenlere benim önerilerim şunlar:

Kağıt üstünde taslak çıkarmaktan başlayın. Sunumunuzu bilgisayar başına oturup hazırlamadan önce bir not defterinde yazılı taslağını çıkarmanız en doğrusu. Eğer başlarken genel bir planınız olmazsa çok vakit kaybedebilirsiniz.

Sunum yapacağınız kitle kim? Sizi dinlemeye gelecek olanların eğitim seviyesi, yaş aralığı, mesleği gibi önemli detayları bilmek sunumunuzu şekillendirmenize yardımcı olur. Deneyimli bir kitleye yapacağınız sunum ile başlangıç seviyesindeki bir kitleye yapacağınız sunum farklı olmalı.

Vermek istediğiniz mesaj nedir? Kainattaki her varlık gibi sunumunuzun da bir amacı ve temel mesajı olmalı. Sunum boyunca vereceğiniz tüm örnekler bu mesajı desteklemeli. Bunun için hazırlanmadan önce kendinize mutlaka şu soruyu sorun: ‘Dinleyicilerin salondan ayrıldığında ilk olarak neyi hatırlamalarını istiyorum?’ Vereceğiniz cevap sunumunuzun ana mesajı olacaktır.

Anlatım kurgunuzu şekillendirin. Sunumunuzun ana mesajını belirledikten sonra anlatım kurgusunu hazırlamak gerekir. Tıpkı bir makalede olduğu gibi sunumda da giriş, gelişme ve sonuç bölümleri var. Bu bölümleri nerede başlatıp nerede bitireceğinizi iyi hesaplamalısınız.

Sürenizi iyi ayarlayın. İnsan algısı 20 dakikadan sonra dağılıyor. Bu nedenle yapacağınız sunumun süresini ve akışını dinleyicilerin ilgisini dağıtmayacak şekilde ayarlamalısınız. Gereğinden uzun ve aşırı durağan sunumlar dinleyicilerinizi sıkabilir.

İyi bir tasarım. Bir sunumu diğerlerinden daha ilgi çekici yapan en önemli unsur dizaynıdır. PowerPoint gibi programların sunduğu hazır temalar yerine kendinize özgü tasarımlar denemekte yarar var. İlk başta bunu yapmak zor gelebilir ama pratik yaptıkça kendinize özgü bir tarz geliştirebilirsiniz.

Az yazı, öz söz. Anlatmak istediğinizi sunuma birebir yazmaktan kesinlikle kaçının. Eğer her şeyi sunuma yazabiliyorsanız sizin sahneye çıkıp anlatmanıza neden gerek olsun ki? Sunumu katılımcılara e-mail olarak da gönderebilirsiniz.

Görsel unsurları iyi kullanın. Fotoğraf, video ve grafik gibi görsel unsurlar iyi bir sunumun vazgeçilmezleridir. Görsel unsurlar yardımıyla hem dinleyicilerinizin ilgisini daha çok çekersiniz hem de mesajınızı güçlendirirsiniz. Sunumunuzda kullanmak üzere iStockphoto.com veya shutterstock.com gibi adreslerden lisanslı fotoğraflar satın alabilirsiniz. Flickr.com veya photobucket.com gibi adreslerden de kaynak belirterek kullanabileceğiniz birçok ücretsiz fotoğrafa erişmeniz mümkün. Video içinse youtube.com veya dailymotion.com ideal. Kaynak belirtmek ise çok önemli.

Fontlar ve renkler önemli. Anlatacağınız konuya uygun renk ve yazı tipi seçmelisiniz. Ciddi bir konu anlatırken fosforlu bir tema kullanmak tüm ilgiyi dağıtabilir. Çok farklı türde ve kıvrımlı yazı tipleri, uyumsuz renkler, resimlerin içinde kaybolmuş ve anlaşılmayan yazılardan uzak durun. Gereksiz animasyonlar dinleyiciyi yorar.

Açılış ve kapanış akılda kalıcı olmalı

Etkileyici bir giriş yapmak izleyicilerin sunumu daha dikkatli dinlemesini sağlar. Sunumun sonunda ise verilmek istenen mesaj en güçlü şekilde vurgulanabilir.

Akış listenizi elinizin altında bulundurun. Dinleyicilerin karşısına çıkmadan önce bir veya mümkünse birkaç prova yapın. Sunumunuzun akış listesi mutlaka elinizin altında olsun. Teknik bir aksaklıkta bu liste çok işinize yarayacaktır.

Teknik detayları kontrol edin. Sunum yerine önceden gelip mekanı görün ve teknik detayları kontrol edin. Bir bilgisayarda hazırladığınız bir sunum başka bir bilgisayarda farklı gözükebilir. Bu nedenle bilgisayarınızı ve ara kablolarınızı getirmenizde fayda var.

Kendinizi tanıtın ve dinleyiciyle iyi diyalog kurun. Başlarken kendiniz hakkında kısa bir tanıtım yapmak yerinde olur. Slaytları birebir okumaktan kaçının, dinleyiciye arkanızı dönmeyin, göz temasını ihmal etmeyin. Anlatımlarınız olabildiğince net ve kısa olsun.

Sonunda iletişim bilgilerinizi verin, dinleyiciler sizinle iletişime geçmek isteyebilirler. Soru cevap için de mutlaka zaman ayırın.

Ve tabii unutmayın ki bunlar sadece bazı deneyimlerle elde edilmiş birkaç basit öneri. Elbette her zaman istisnalar olabilir. Bu önerilerin dışında kendinize ait bambaşka ve özgün bir tarz da oluşturabilirsiniz. Sonuçta bunlar sunumlarımı daha iyi yapabilmek için kendimce aldığım notlar… Umarım sizlerin de işine yarar.